Vadersdeel moet uitbetaald worden. Geen reden om moeders erfenis alsnog beneficiair te aanvaarden

Eerder heb ik geschreven over het risico van het meenemen van de fotoalbums uit het huis van een overledene. Mogelijk dat het in de toekomst anders wordt, maar nu is het nog zo dat je dan de erfenis zuiver hebt aanvaard. Met als gevolg dat je aansprakelijk wordt voor de afbetaling van alle schulden van de overledene.

Soms laten rechters toe dat je desondanks de erfenis toch nog beneficiair mag aanvaarden, met name als er onbekende schulden opduiken.

Een interessante zaak– die slecht afliep voor één kind – speelde in Limburg. De andere kinderen kregen hun vaders-deel volledig uitbetaald terwijl zij door moeder onterfd waren. En het kind voor wie het slecht afliep kreeg toch geen rechterlijke machtiging om alsnog de erfenis van moeder beneficiair te aanvaarden.

De zwarte schapen in de familie werden dus bevoordeeld boven het makke schaap.

De casus

Een echtpaar heeft drie kinderen. Vader overlijdt en op zijn erfenis is een zogeheten langstlevende regeling van toepassing. Dat houdt simpel gezegd in dat de drie kinderen een kindsdeel erven. De uitbetaling daarvan wordt echter uitgesteld tot (in dit geval) het overlijden van de langstlevende, de weduwe.

De relatie tussen de weduwe en twee van haar kinderen wordt zo moeizaam dat moeder deze twee kinderen onterft.

Enkele jaren later overlijdt moeder en heeft zij maar één erfgenaam: haar brave dochter.

Afwikkeling erfenis

Moeder had in haar testament ook nog een executeur aangewezen om haar erfenis af te handelen. De executeur legt aan de enige erfgenaam van moeder uit wat de gevolgen zijn van het zuiver of beneficiair aanvaarden van de erfenis van moeder en stipt ook de mogelijkheid aan om deze geheel te verwerpen.

Netjes als de dochter is, aanvaardt zij de nalatenschap van haar moeder zuiver. Zij is daardoor – ook privé – geheel aansprakelijk voor de schulden van moeder.

Waar zij kennelijk niet op gerekend had, was dat er nog claims waren op moeder van haar broer en zus op grond van de erfenis van hun vader. Deze kindsdelen moesten nog uitbetaald worden aan de erfgenamen van vader door de enige erfgenaam van moeder.

Ik vermoed dat moeders vermogen kleiner was dan het saldo van de vadersdelen van de twee door moeder onterfde kinderen. De lieve dochter zou dus haar eigen spaargeld moeten aanspreken om haar broer en zus uit te betalen.

Daarop verzocht zij de rechter in Limburg om haar eerdere besluit de erfenis van moeder zuiver te aanvaarden terug te mogen draaien en alsnog beneficiair te aanvaarden. De rechter stond dat niet toe.

Belangrijk is dat de rechter aangeeft aan dat er niet vooruitgelopen mag worden op toekomstige wijzigingen in het stelsel van (totale) aansprakelijkheid voor de schulden van een overledene.

Waarschuwing

Ik wil benadrukken dat het voor iedereen van groot belang is om heel goed na te denken voordat een erfenis zuiver wordt aanvaard. Helaas zijn feitelijke handelingen (zoals ik eerder beschreef zoals het meenemen van fotoalbums) al voldoende om zuiver te aanvaarden.

Bij de geringste twijfel raad ik aan om snel na het overlijden van een dierbare naar de notaris of de rechtbank te gaan. Daar kan een erfenis namelijk beneficiair aanvaard worden waardoor privé-aansprakelijkheid voor de schulden van de overledene wordt voorkomen.

Had de brave dochter in de casus dat gedaan, dan had zij nog steeds niets ontvangen uit de erfenis van haar moeder. Moeders vermogen zou namelijk aan de schuldeisers zijn uitbetaald (de drie kinderen konden allemaal hun vaders part opeisen). Maar dan had zij niet haar eigen spaargeld hoeven te gebruiken om er voor te zorgen dat haar broer en zus dit kindsdeel volledig uitbetaald kregen, hetgeen nu wel het geval was.