Wetsvoorstel uitfasering pensioen in eigen beheer

Zoals bekend, heeft het kabinet op Prinsjesdag 2016 voorgesteld om het pensioen in eigen beheer voor de directeur-grootaandeelhouder (dga) uit te faseren. Hiertegenover staat dat dga’s in 2017, 2018 of 2019 de mogelijkheid krijgen om de opgebouwde pensioenaanspraak eerst fiscaal geruisloos af te stempelen tot de lagere fiscale balanswaarde en de aanspraak vervolgens met korting af te kopen of om te zetten in een oudedagsverplichting.

Oorspronkelijk was het de bedoeling om een en ander per 1 januari 2017 te effectueren. Dit zou betekenen dat de pensioenaanspraak in eigen beheer uiterlijk per 31 december 2016 premievrij had moeten zijn gemaakt en dat de pensioenbrief uiterlijk per die datum had moeten zijn aangepast. Tijdens de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel werd echter al snel duidelijk dat de periode tot 1 januari 2017 in sommige gevallen te kort zou zijn voor het doorvoeren van deze aanpassingen.

De parlementaire behandeling van het wetsvoorstel heeft vervolgens een onverwachte wending genomen. De voor 20 december 2016 geplande stemming over het wetsvoorstel in de Eerste Kamer werd namelijk op het allerlaatste moment uitgesteld, nadat de staatssecretaris signalen hadden bereikt dat belastingplichtigen kosten en lasten in verband met (toekomstige) indexatie van opgebouwde pensioenaanspraken in eigen beheer bij afkoop of omzetting ineens ten laste van de winst wilden brengen.

Novelle uitfasering pensioen in eigen beheer

Nader onderzoek heeft echter uitgewezen dat deze vrees ongegrond is. Sterker nog, de staatssecretaris was bij nader inzien zelfs van mening dat de aftrekbeperking te stringent is. Daarom is op 23 januari 2017 een wijzigingsvoorstel (‘novelle’) bij de Tweede Kamer ingediend, waardoor wettelijk verplicht geactiveerde kosten en lasten die samenhangen met een pensioenaanspraak in eigen beheer bij afkoop alsnog ineens in aanmerking mogen worden genomen. Wanneer de pensioenaanspraak wordt omgezet in een oudedagsverplichting mogen deze kosten in gelijke jaarlijkse delen worden afgetrokken, waarbij het aantal delen wordt gesteld op het aantal gehele jaren dat degene aan wie de pensioenaanspraak was toegekend op het omzettingstijdstip is verwijderd van de leeftijd van 87 jaar.

Een belangrijke beperking is dat de aftrek alleen wordt toegestaan indien in een aangifte die uiterlijk op 20 september 2016 is gedaan een transitorische actiefpost voor kosten en lasten in verband met een pensioenaanspraak in eigen beheer is opgenomen, en de desbetreffende kosten op grond van wettelijke bepalingen niet eerder in aftrek konden worden gebracht. Op die manier wil de wetgever anticipatie-effecten tegengaan. Tijdens de parlementaire behandeling heeft de staatssecretaris echter een versoepeling aangekondigd voor situaties waarin een eigenbeheerlichaam vóór 20 september 2016 een pensioenverplichting heeft verzekerd bij of (buiten fiscale eenheid) heeft overgedragen aan een ander eigenbeheerlichaam, maar de daarbij te vormen actiefpost voor kosten in verband met toekomstige loon- en prijsontwikkelingen niet kon worden verwerkt in een uiterlijk op 20 september 2016 ingediende aangifte vennootschapsbelasting. Goedgekeurd wordt dat aftrek in die gevallen onder voorwaarden toch mogelijk is.

De Tweede Kamer heeft de wijziging van het oorspronkelijke wetsvoorstel op 9 februari 2017 aanvaard. Vervolgens heeft de Eerste Kamer op 7 maart 2017 ingestemd met het gehele pakket maatregelen (inclusief de novelle). De wet is uiteindelijk op 1 april 2017 in werking getreden. De staatssecretaris heeft echter goedgekeurd dat dga’s tot en met 30 juni 2017 de tijd krijgen om het pensioen in eigen beheer aan te passen aan de gewijzigde regelgeving. Het gaat daarbij om het verrichten van handelingen die samenhangen met:

• het premievrij maken van het in eigen beheer opgebouwde pensioen;
• het desgewenst terughalen van het elders verzekerde deel van het opgebouwde pensioen naar het eigenbeheerlichaam;
• het aanpassen van de pensioenbrief;
• de besluitvorming in de algemene vergadering over deze punten.

Wanneer deze aanpassingen niet vóór 1 juli 2017 zijn doorgevoerd, wordt de gehele waarde van de pensioenaanspraak als loon uit vroegere dienstbetrekking belast en is bovendien revisierente verschuldigd. Het is dus tijd om in actie te komen.
Bron: Kamerstukken I 2016/2017, 34 555 en 34 662

Een aantal vragen en antwoorden op een andere website: Dirk Zwager arbeidsrecht